دانگلیسن، رابلی - وبلاگ لوازم آشپزخانه

به گزارش وبلاگ لوازم آشپزخانه، پدرش، ویلیام، و پدربزرگهای مادریش، تولیدکننده پشم بودند. مادرش ایلیزبث جکسن بود، و مادربزرگ مادریش رابلی نامی بود که دانگلیسن نام کوچکش را از او گرفت. دانگلیسن، که در کودکی یتیم شده بود، با ارثی که از عموی

نویسنده: Samuel X. Radbill

مترجم: فریبرز مجیدی

[rābli dānglisәn]

Robley Dunglison

(ت. کزیک، انگلستان، 14 دی 1166 / 4 ژانویه 1788؛ و. فیلادلفیا، پنسیلوینیا، 12 فروردین 1248 / اول آوریل 1969)، آموزش پزشکی، فرهنگ نویسی، فیزیولوژی.

پدرش، ویلیام، و پدربزرگهای مادریش، تولیدکننده پشم بودند. مادرش ایلیزبث جکسن بود، و مادربزرگ مادریش رابلی نامی بود که دانگلیسن نام کوچکش را از او گرفت. دانگلیسن، که در کودکی یتیم شده بود، با ارثی که از عموی ثروتمندش برد، از تحصیلاتی در زمینه ادبیات یونان و روم باستان در مدرسه گرین رو، در اَبی هوْم، برخوردار شد. در آنجا معلوماتی بسیار عالی در زبان یونانی و لاتینی کسب کرد و در فصیح نویسی به زبان انگلیسی هم مهارت یافت؛ بعداً در زبان فرانسوی و آلمانی هم کاملاً خبره شد. وی، که تصمیم گرفته بود حرفه پزشکی پیش گیرد، نزدِ یکی از جراحان کِزیک شاگردی کرد و برای تحصیلات رسمی در رشته پزشکی به ادینبرا، پاریس، و لندن رفت؛ با گذراندن امتحان، از دانشگاه ارلانگن درجه دکتری گرفت. در لندن دستیار دکتر چارلز تامس هیدن، که پزشک نامدار اما ناخوش احوالی بود، شد؛ این مرد در شکوفایی شخصیت حرفه ای و اجتماعی دانگلیسن تأثیر بسزائی داشت. دانگلیسن امتحانات کالج سلطنتی جراحان و امتحانات انجمن داروسازان را با پیروزیت گذرانید، در 1198 طبابت را در لندن شروع کرد، و در آنجا به اسم پزشک زنان در درمانگاه ایسترن منصوب شد. اما قلمش بیشتر از چاقوی جراحیش کار می کرد، و او تا سال 1203 آثاری انتشار داده بود - از جمله مقاله هائی درباره ناحیه دریاچه انگلستان، گیاه بلادن (belladonna = عروسک پشت پرده)، تب نوبه (مالاریا)، و التهاب پرده مغز. (مننژیت)؛ کتابی درباره ناخوشیهای روده ای بچه ها؛ چندین نقد کتاب؛ ترجمه Moxa، نوشته فلیکس ایپوْلیت لاره، و ترجمه کتاب Formulary، نوشته فرانسوا ماژندی؛ و ویرایش کتاب Vade-Mecum، نوشته رابرت هوپر - و در هیأت تحریریه دو مجله پزشکی خدمت نموده بود. در 1203 با هَریئت لیدم، دختر یکی از داروسازان لندنی، ازدواج کرد؛ آنان صاحب هفت فرزند شدند. اندک زمانی پس از ازدواج، به دانشگاه ویرجینیا رفتند و در آنجا دانگلیسن، به دستور تامس جفرسون، به استادی کرسی پزشکی گمارده شد. دانگلیسن، که فقط مسئولیت تدریس را برعهده داشت، توانست کتابهائی درسی برای رشته هائی که تدریس می کرد تهیه کند. (مربیان پزشکی، که تا ان زمان در طبابت فعالیت شدید داشتند، برای کسب اطلاع درباره پیشرفتهای جاری عمدتاً به نوشته های اروپایی متکی بودند.) به این ترتیب دانگلیسن نخستین استاد تمام وقت پزشکی در ایالات متحد و نخستین مؤلف امریکایی کتاب در زمینه های فیزیولوژی، فرهنگ پزشکی، تاریخ پزشکی، و هم یکی از پیشگامان نشر آثاری در خصوص بهداشت عمومی (یا، به تعبیر خودش، hygiene)، مواد دارویی و درمان شناسی، پزشکی قانونی و زهرشناسی، آموزش پزشکی، و پزشکی داخلی شد. (او از چاقو بیزار بودو از جراحی کاملاً خودداری می کرد.) دانگلیسن به کار و تحقیق ویلیام بومنت در زمینه فیزیولوژی گوارش هم خدمات مهمی کرد.

دانگلیسن، پس از هشت سال کار در دانشگاه ویرجینیا، به دانشگاه مریلند و آنگاه، پس از سه سال، به کالج پزشکی جفرسن انتقال یافت و سی و دو سال بعد را در آنجا تدریس کرد. هنگامی که او وارد این کالج شد، مناقشات اعضای هیأت علمی و رقابت با مدرسه پزشکیِ دیگرِ فیلادلفیا کالج جفرسن را به نابودی تهدید می کردند، اما دانگلیسن، با مهارتی که در تجدید سازمان هیأت علمی داشت، مناقشات را التیام بخشید و اعضا را به صورت یک گروه آموزشی متحد و همکار درآورد، و هم پیروز شد که مدرسه را به اسم یکی از برترین مراکز پزشکی کشور به ثبت رساند. او، در مقام سخنران، بسیار فصیح، روشن، ظریف، سرگرم کننده، آموزنده، و به شوق آورنده سخن می گفت و بسیاری از دانشجویان را جذب می کرد: بیش از 5000 پزشک قرن نوزدهمی به امضای او در پای گواهینامه های پزشکی خود مباهات می کردند. وی، که به عضویت در سازمانهای متعدد انتخاب شده بود، در انجمن فلسفی امریکا و انجمن گنجینه موسیقی فیلادلفیا فعالیت خاصی داشت. به اسم عضو مؤسسه نابینایان فیلادلفیا، یکی از نخستین هواداران حروف برجسته برای نابینایان بود. به مدرسه اِلوین، که مخصوص عقب مانده های ذهنی بود، هم علاقه داشت و برای مراقبت هرچه بهتر از بیماران روانی فقیر کوشش می کرد؛ چندین گزارشی که تهیه کرد به اصلاحاتی در تیمارستانها انجامید. وی از هواداران کلیسای اسقفی، و یکی از اعضای نمازخانه سنت استیونِ فیلادلفیا بود. دو تن از پسرانش، ریچارد جیمز، و تامس رَندالف، پزشک بودند. اگرچه طبابت موافق ذوقش نبود، در مداوای آخرین بیماری تامس جفرسن شرکت داشت، و رئیس جمهورهائی مانند مانروْ، مدریسن، و جکسن و خانواده های مرتبط با دانشگاه ویرجینیا با او مشاوره می کردند. اهمیت وی برای تاریخ پزشکی امریکا در این است که او در غربال کردن انبوه نوشته های دنیا و استخراج اطلاعات مهم از میان آنها برای دانشجویان پزشکی توفیق خارق العاده داشت، و برای عرضه کردن مؤثر آن اطلاعات از توانایی خاصی برخوردار بود. علاوه بر اینها، بنیادگذاری دو مؤسسه بزرگ پزشکی، یعنی مدرسه پزشکی دانشگاه ویرجینیا و کالج پزشکی جفرسن، را به او مدیونیم.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی. لیست نسبتاً کاملی از نوشته های دانگلیسن در The Autobiographical Ana of Robley Dunglison، که ویرایش و تهیه یادداشتها و مقدمه آن را سیموئل رَدبیل برعهده داشت، در TAPS، 53 (1963)، 196-199، بچاپ رسیده است. شاخص ترین آثار منتشر شده پزشکی وی بدین قرارند: Commentaries on the Diseases of the Stomach and Bowels of Children (لندن، 1824)؛ Syllabus of Lectures on Medical Jurisprudence, and on the Treatment of Poisoning and Suspended Animation (شارلتس ویل، ویرجینیا، 1827)؛ و Human Physiology، 2 جلد (فیلادلفیا، 1832؛ چاپ هشتم، 1856). A New Dictionary of Medical Science and Literature، 2 جلد (باستن، 1833)، در چاپهای دوم به بعد در یک جلد منتشر شد؛ چاپ نوزدهم آن (فیلادلفیا، 1868) آخرین چاپ در زمان حیات رابلی دانگلیسن بود؛ پسرش ریچارد چاپهای متعددی پس از آن منتشر کرد؛ در 1911، تامس لیتروپ استدمن این اثر را با اسم Stedmans Practical Medical Dictionary ادامه داد و هنوز، یک قرن پس از درگذشت دانگلیسن، منتشر می گردد. دیگر آثار عبارتند از Elements of Hygiene (فیلادلفیا، 1835)، General Therapeutics, or Principles of Medical Practice (فیلادلفیا، 1836)؛ The Medical Student (فیلادلفیا، 1837)؛ New Remedies (فیلادلفیا، 1839)، و The Practice of Medicine، 2 جلد (فیلادلفیا، 1842). Dictionary for the Blind in Tangible Type، 3 جلد (فیلادلفیا، 1860) به وسیله و. چپین و زیر نظارت دانگلیسن آماده شد. دانگلیسن ویراستار نشریات زیر هم بوده است: London Medical Repository (1823-1824)، Medical Intelligencer (1823)، Virginia Literary Museum and Journal of Belles Letters, Arts, Sciences, etc. (1830)، و American Medical Library and Intelligencer (1837-1842). علاقه دانگلیسن به عقب ماندگان ذهنی در Appeal to the People of Pennsylvania on the Subject of an Asylum for the Poor of the Commonwealth (فیلادلفیا، 1838) منعکس است؛ Second Appeal هم در 1840 منتشر شد. پس از درگذشت دانشمند، اثری با اسم History of Medicine (فیلادلفیا، 1872)، که به وسیله فرزندش دکتر ریچارد ج. دانگیسن تنظیم و ویرایش شده بود، بچاپ رسید.

دوم. خواندنیهای فرعی. درباره دانگلیسن و کارش، Mr. Jeffersons Influence on American Medical Education، از ویلیام ب. بین، در VMM، 87 (1960)، 669-680؛ Jefferson- Dunglison Letters، از جان م. دوْرسی (شارلتس ویل، ویرجینیا، 1960)؛ Educational Work of Robley Dunglison, M. D. at the University of Virginia، از چامرز ل. گمیل، در VMM، 87 (1960)، 307-309؛ Pharmacology at the University of Virginia School of Medicine، از چامرز ل. گمیل و مری جین جونز (شارلتس ویل، ویرجینیا، 1966)، 9-23؛ Memoir of Robley Dunglison، از سمیوئل د. گراس، در TCPP، 4 (1874)، 294-313، و Autobiography، دوم (فیلادلفیا، 1887)، 334؛ The Notebook of Robley Dunglison, Student of Clinical Medicine in Edinburgh, 1816-1818، از مری جین جونز و چامرز ل. گمیل، در JHMAS، 22 (1967)، 262-273؛ Robley Dunglison, M. D., 1788-1869: American Medical Educator، از سمیوئل ردبیل، در JME، 34 (1959)، 84-94؛ و Dr. Robley Dunglison and Jefferson، از همو، در TSCPP، دوره چهارم، 27 (1959)، 40-44.

منبع مقاله :

کولستون گیلیپسی، چارلز؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام... [و دیگران]؛ زیرنظر احمد بیرشک، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول

منبع: راسخون