آنالیز انواع و علائم بیماری اسهال در بچه ها و نوزادان و راه های درمان آن - وبلاگ لوازم آشپزخانه

به گزارش وبلاگ لوازم آشپزخانه، بیماری اسهال یکی از شایع ترین و رایج ترین بیماری ها در دوران شیرخواری و بعلاوه کودکی است که عبارت است از افزایش غیرطبیعی تعداد دفعات اجابت مزاج (سه دفعه یا بیشتر) در نوزاد یا کودک در طول 24ساعت که در آن مدفوع شل یا آبکی می گردد.

دومین دلیل مرگ و میر در بچه ها زیر 5 سال در دنیا اسهال است. اسهال بعلاوه یکی از علل عمده سوء تغذیه در بچه ها زیر 5 سال است. هنگامی که اسهال برای چند روز طول بکشد؛ می تواند منجر به کم آبی بدن شود.

نوزادان و بچه ها به شدت در معرض کم آبی ناشی از اسهال هستند. در طی دوره اسهال، بدن مایعات و الکترولیت های لازم را از دست می دهد. الکترولیت ها مواد معدنی هستند که بر عملکرد عضلات، میزان آب بدن و اسیدیته خون تأثیر می گذارند.

اسهال در بچه ها

بیماری اسهال یکی از شایع ترین و رایج ترین بیماری ها در دوران شیرخواری و بعلاوه کودکی است که عبارت است از افزایش غیرطبیعی تعداد دفعات اجابت مزاج (سه دفعه یا بیشتر) در نوزاد یا کودک در طول 24ساعت که در آن مدفوع شل یا آبکی می شود. بیماری اسهال به طور معمول در بچه ها 1 تا 5 ساله بسیار شایع است. توجه داشته باشید بیماری اسهال در بچه های که با شیر مادر تغذیه می نمایند، کمتر دیده می شود و این بیماری آزار دهنده بیشتر در آن دسته از بچه های دیده می شود که با شیر گاو و یا شیر خشک تغذیه می نمایند.

بیماری اسهال خفیف به طور معمول بدون استفاده از درمان خاصی، در عرض چندین روز بهبود می یابد و هیچ گونه مسئله خاصی را ایجاد نمی نماید؛ اما بیماری اسهال شدید، بسیار خطرناک است به ویژه اگر این بیماری در بچه ها کم سن و سال و نوزادان اتفاق افتد. زیرا این گروه از افراد، به راحتی دچار کم آبی بدن می شوند که اتفاقی جالب نیست! پس بیماری اسهال را در بچه ها جدی بگیرید زیرا کم شدن ناگهانی آب بدن در بچه ها می تواند عوارض جدی و در بعضی موارد، حتی مرگ را نیز به دنبال داشته باشد!

علل اسهال و شناخت باکتری ها، ویروس ها و انگل ها و دیگر عوامل اسهال در بچه ها و بزرگ سالان

شروع بیماری اسهال در بچه ها، اغلب با استفراغ همراه است؛ بدین صورت که کودک ناگهان استفراغ می نماید و سپس مدفوع او شل و آبکی می شود! کودک ممکن است به دلیل درد ناحیه شکم به دور خود بپیچد و گریه های شدید داشته باشد. که البته این دردهای ناحیه شکمی ناراحت نماینده چند دقیقه ای به طول می انجامد و با دفع مدفوع فروکش نموده و کودک آرام می گیرد. در بعضی موارد نیز ممکن است کودک مختصری تب کند. به طور معمول پس از گذشت 24 ساعت، تهوع، استفراغ و تب کودک از بین می رود اما اسهال او ادامه پیدا می نماید.

دقت داشته باشید نوزادان از روز ششم پس از تولد، بعد از هر نوبت شیر خوردن، مدفوع به رنگ های مختلف برای نمونه زرد، نارنجی، سبز و یا قهوه ای دفع می نمایند که قوام آن مدفوع نیز شل است و همراه با فشار نیز دفع می شود! این حالت طبیعی است و به هیچ عنوان اسهال نیست. بعلاوه به این نکته نیز دقت داشته باشید چنانچه مادر با فاصله زمانی کم و زود به زود به نوزاد شیرخوار خود شیر بدهد، مدفوع او شل خواهد شد و چندین بار نیز در طول روز دفع می شود! این حالت نیز اسهال نیست و تنها در نتیجه خوردن شیر به میزان زیاد است. البته این موضوع در نوزادان شیرخوار کمی متفاوت تر است! یک نوزاد شیرخوار سالم ممکن است هرچند روز، یک نوبت دفع مدفوع نرم داشته باشد و کودک دیگری نیز در یک روز، چندین نوبت دفع مدفوع نرم داشته باشد که هر دو حالت، طبیعی است.

آنالیز انواع مختلف بیماری اسهال در بچه ها

بیماری اسهال، واکنش طبیعی بدن برای خلاص شدن از شر میکروب ها و بعلاوه سموم آن ها است؛ دوره های بیماری اسهال از چند روز تا یک هفته به طول می انجامد. بیماری اسهال به طور معمول با تب، تهوع و استفراغ، درد در ناحیه شکم و بعلاوه کم شدن میزان آب بدن همراه است.

اسهال حاد و آبکی

در این نوع بیماری اسهال، مدفوع کودک بیمار، آبکی بوده و دفع آن به تعداد دفعات بالا و بعلاوه بدون وجود خون است. دقت داشته باشید این نوع بیماری اسهال به سبب ویروس ها به وجود می آید؛ البته بد نیست بدانید بعضی از میکروب ها نیز می توانند در به وجود آمدن آن دخیل باشند!

اسهال پایدار

در این نوع بیماری اسهال، اسهال به طور حاد شروع شده و به مدت زمان 14 روز و یا بیشتر ادامه می یابد! دقت داشته باشید این نوع بیماری اسهال به سبب بعضی از میکروب ها و بعلاوه سوء تغذیه می تواند به وجود آید!

اسهال خونی

چنانچه در مدفوع حاصل از بیماری اسهال، خون و یا لخته های خونی وجود داشته باشد، اسهال را خونی گویند. البته در بعضی موارد نیز خون همراه با بلغم و خلط نیز در مدفوع دیده می شود. دقت داشته باشید وجود مواد خلطی و بعلاوه خون در مدفوع فرد بیمار، نشانه این است که میکروب ها و یا سموم حاصل از آن ها، تورم و حتی زخم را در جداره روده به وجود آورده اند!

علائم اسهال در بچه ها و نوزادان چیست؟

نوزادان اغلب در حالت طبیعی مدفوع شل دارند و ممکن است 6 تا 8 بار در روز دفع داشته باشند؛ بنابراین نباید فوری نگران شد. با این حال، افزایش ناگهانی مدفوع آبکی به ویژه اگر با تب همراه باشد؛ ممکن است نشانه ای از اسهال در نوزادان و بچه ها باشد.

سایر علائم اسهال نوزادان عبارتند از:

* درد شکم یا دل پیچه

* حالت تهوع

* احساس فوریت دفع

* تب و لرز

* کمبود آب

آنالیز کم آبی در بدن بچه ها و نوزادان

زمانی که بدن به میزان کافی مایعات دریافت نکند، نمی تواند به درستی کار کند. در نوزادان و بچه ها کم سن، کم آبی می تواند به سرعت پیشرفت کند و اگر سریع درمان نشود؛ می تواند به عوارض جدی تر سلامت منجر شود. عوارض کم آبی بدن عبارتند از شوک، آسیب اندام و کما.

کم آبی بدن خود را به چه صورتی نشان می دهد؟

* دهان خشک

* چشمان خشک و بدون اشک (زمانی که کودک گریه می نماید؛ اشک از چشمانش بیرون نمی آید)

* تحریک پذیری

* پوست خشک

* خستگی

علائمی که می تواند نشان دهنده کمبود آب بدن کودک باشد

* کودک بیش از هشت ساعت ادرار ننموده باشد.

* کودک بسیار خواب آلود است.

* فونتانل یا ملاج فرورفته شده است.

* تورگور پوستی کاهش یافته است (کاهش تورگور پوست یعنی وقتی پوست پشت دستتان را نیشگون بگیرید به حالت عادی خود باز نمی شود)

* تب شدید

عوامل اسهال بچه ها چیست؟

دلیل اسهال بچه ها در تمام موارد تعیین نمی شود؛ با این حال، عوامل رایج عبارتند از:

* مصرف بیش از حد میوه یا آب میوه

* استفاده از آنتی بیوتیک ها یا داروهای دیگر (مصرف مستقیم به وسیله خود کودک یا با تغذیه از شیر مادر)

* آلرژی و حساسیت به غذاهای خاص

* تغییرات تغذیه ای (مصرف مستقیم به وسیله خود کودک یا با تغذیه از شیر مادر)

دلیل اسهال شدید در بچه ها چیست؟

* بیماری التهابی روده (IBD)

* عفونت های باکتریایی

* عفونت های ویروسی

* انگل ها

* سوء تغذیه

* آماده سازی نادرست و غیر بهداشتی مواد غذایی

* بهداشت ضعیف

بچه ها در سفر به خصوص به کشورهای در حال توسعه در معرض ابتلا به اسهال مسافرتی قرار دارند. این شرایط معمولا زمانی اتفاق می افتد که فرد آب و غذای آلوده مصرف کند.

درمان خانگی اسهال خفیف بچه ها

درمان فرزند شما در خانه معمولا زمانی موثر است که اسهال خفیف داشته باشد. مهم است توجه داشته باشید که داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال در بزرگسالان استفاده می شود؛ نباید به نوزادان یا بچه ها داده شود.

به کودک میزان زیادی مایعات بدهید.

غذاهایی که به نظر می رسد باعث اسهال می شوند؛ تغذیه نکنید.

دست ها را مرتب بشویید، مخصوصا پس از هر بار تعویض پوشک برای جلوگیری از توسعه باکتری ها در خانه.

وقتی کودک شما اسهال دارد، شیر مادر را ادامه دهید. شیر مادر می تواند به کاهش علائم اسهال یاری کند و سرعت بهبودی را افزایش دهد.

کودک خود را با دقت نظارت کنید، در پی علائم کم آبی باشید. اگر کودک شما دچار کم آبی هست فوری به پزشک مراجعه کنید.

پوشک کودک خود را بلافاصله پس از مدفوع تعویض کنید. این کار می تواند به جلوگیری از بثورات پوستی یاری کند. از آب به جای دستمال مرطوب بهره ببرید. از کرم هایی مانند زینک اکساید برای محافظت پوست ناحیه باسن می توانید بهره ببرید.

اگر کودک بیش از دو روز اسهال داشته باشد و با علائم زیر همراه باشد؛ حتی اگر اسهال خفیف باشد؛ به پزشک مراجعه کنید.

* تب

* اسهال خونی

* اسهال شدید (بیش از هشت بار مدفوع در هشت ساعت)

* اسهال همراه با استفراغ

* درد شکم یا گرفتگی

* اسهال تکراری

اگر اسهال کودک بیش از 24 ساعت طول بکشد و با تب نیز همراه باشد؛ به پزشک یا متخصص اطفال مراجعه کنید. اسهال مزمن می تواند سبب آسیب جدی در نوزادان و بچه ها شود.

درمان اسهال بچه ها زیر دوسال

اسهال در بچه ها زیر دوسال اگر با درمان خانگی و تغییر رژیم غذایی دو روزه خوب نشد با پزشک مشورت کنید:

1-آنتی بیوتیک

اسهال با منشع باکتریایی و انگلی آنتی بیوتیک تجویز میشود. باعث از بین بردن عفونت و علائم آن میشود. در خصوص اسهال ویروسی باید 4 تا 5 روز صبر کنید بعد درمان شروع شود.

2-رهیدراسیون

پیشگیری از دست دادن آب بدن کودک مهمترین اقدام است. که معمولا از محلول های دهانی رهیدراسیون استفاده میشود. اگر کودک شما استفراغ میکند از سرم بهره ببرید.

3-درمان بیماری های منجر شده به اسهال

اگر اسهال بخاطر بیماری های دیگر مانند بیماری التهابی روده بزرگ اسهال شده است ابتدا باید بیماری را رفع کرد.

4-پروبیوتیک

این میکروارگانیسم ها بطور طبیعی در ماست وجود دارد. به کودک محصولات پروبیوتیک را بدهید (پروبیوتیک چیست+20 خواص درمانی آن).

5-افزایش دریافت چربی

رژیم کم چرب، بیشتر مستعد اسهال است. بچه ها باید حداقل مصرفی چربی را در رژیم خود داشته باشند که شامل 30 تا 40 درصد کل انرژی می باشد که شما به وسیله ماست، شیر، پنیر و پودینگ آن را تامین میکنید.

6-به حداقل رساندن آب میوه

بچه های که مرتب آب میوه مصرف دارند مستعد اسهال هستند. قند این آب میوه ها در بدن قابل جذب نیست. آنها در کولون تجمع می یابند و باعث اسهال آبکی میشوند.

7-افزایش مصرف فیبر

رژیم کم فیبر باعث اسهال در بچه ها یک تا 5 سال میشود. کودک را به خوردن میوه تازه، سبزیجات و غلات کامل تشویق کنید.

پیشگیری از اسهال در بچه ها زیر دوسال

مادران عزیر باید موارد زیر را برای پیشگیری از اسهال در بچه ها زیر دو سال خود رعایت نمایند:

- شستن دست ها

- تمیز کردن دستشویی

- شستن خوب میوه و سبزی

- رعایت بهداشت آشپزی

- نوشیدن متعادل آب

یک نمونه رژیم غذایی در اسهال بچه ها

غذاهایی که باید در اسهال بچه ها اجتناب شود:

- غذاهای چرب و سرخ شده

- سوسیس و کالباس

- دونات

- پاستیل

- آب سیب

- نوشابه کربوناته

- سبزیجاتی مانند بروکلی، فلفل، نخود و لوبیا، آلو، نخود فرنگی، تمشک

علائم بی آب شدن بدن کودک را بشناسید:

- کاهش ادرار روزانه

- تیره شدن رنگ ادرار

- خشک شدن دهان

- خشک شدن چشم ها

- ضعیفی و سرگیجه

- خستگی

چه زمان در اسهال کودک را به دکتر ببرم؟

اسهال معمولا خوب میشود اما اگر با علائم زیر همراه بود به پزشک مراجعه کنید:

- تب بالای 102 درجه فارنهایت (درمان خانگی تب بچه ها)

- اسهال بیشتر از 24 ساعت

- خون در مدفوع

- مدفوع سیاه و چرب

اسهال باعث می شود بدن آب و مواد معدنی به نام الکترولیت ها را از دست بدهد. این مسئله منجر به کم آبی بدن می شود. نوزادان بسیار سریع - در عرض یک یا دو روز اسهال - کم آب می شوند - و این مسئله می تواند بسیار خطرناک باشد. اگر این نشانه های کم آبی را در کودک خود مشاهده کردید با پزشک کودک تماس بگیرید:

- ادرار کمتر

- تحریک پذیر شدن

- خشک شدن دهان

- گریه بدون اشک

- خواب آلودگی غیرمعمول

- کاهش الاستیسیته پوست

بعلاوه اگر فرزند شما دچار اسهال شده است و کمتر از 6 ماه سن دارد و یا این علائم را دارد، با پزشک تماس بگیرید:

- تب 9/38 درجه سانتی گراد یا بالاتر

- شکم درد

- وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه، سفید یا قرمز

- کندگی

- استفراغ

منبع: سایت دکتردکتر

سایت سلامت زیستی

سایت بیتوته

منبع: راسخون