اثرات روزه داری بر سیستم بیماران قلبی عروقی
به گزارش وبلاگ لوازم آشپزخانه، روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون می گردد. بعلاوه روزه باعث کاهش مقدار چربی در بدن می گردد. با کاهش قند خون، خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماری های قلبی است کاهش می یابد. همه بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن نیستند. در خصوص تمام بیماران قلبی برای روزه داری نمی توان نسخه واحد و دستور عمل یکسانی تجویز کرد.
تاثیر روزه گرفتن بر قلب
روزه گرفتن به طور بالقوه می تواند در بهبود عوامل خطر برای سلامتی قلب، مفید باشد. نام بردن تاثیرات مستقیم روزه بر سلامت قلب سخت است. در افراد سالم روزه به طور مستقیم بر قلب تاثیر نمی گذارد. بلکه به وسیله کنترل فاکتورهای خطر قلبی، باعث کاهش احتمال ابتلا به بیماری قلبی می گردد.روزه گرفتن به طور منظم باعث کاهش کلسترول، فشار خون و قند خون می گردد. بعلاوه روزه باعث کاهش میزان چربی در بدن می گردد. با کاهش قند خون، خطر ابتلا به دیابت و اضافه وزن که جز عوامل خطر برای بیماری های قلبی است کاهش می یابد.
همه بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن نیستند. در مورد تمام بیماران قلبی برای روزه داری نمی توان نسخه واحد و دستور عمل یکسانی تجویز کرد. چنین پروتکلی نیز وجود ندارد. هر بیمار قلبی بسته به نوع و شدت بیماری، علائم قلبی، داروهای مصرفی و دوز آن ها باید با پزشک معالج خود مشورت کند.
فقط بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن هستند که بیماری آنها خفیف و کنترل شده با درمان دارویی و بدون علامت باشد. قبل روزه داری حتما دوز داروهای مصرفی باید با مشورت پزشک به صورت دقیق تنظیم گردد.
از تاثیرات روزه بر قلب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
* کاهش چاقی* کاهش قند خون
* کاهش فشار خون
* کاهش کلسترول خون
* کاهش استعمال دخانیات
کدام بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن هستند؟
نمی توان گفت روزه اثر منفی بر افرادی که بیماری قلبی پایدار و ثابت دارند و دچار نوسان نمی شوند (مثلا دچار افزایش و کاهش فشار خون، درد قفسه سینه و …نمی شوند) دارد.در واقع روزه می تواند به علت مصرف کمتر غذا و ترک سیگار کشیدن سودمند باشد. به طور کلی روزه خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد و بعلاوه تاثیر مثبتی بر افراد مبتلا به بیماری های قلبی دارد.
بیمارانی که بیماری میانه قلبی بدون علامت و کنترل شده ای دارند و اصرار به روزه داری دارند؛ می توانند با نظر پزشک متخصص قلب معالج خود و با تنظیم داروهای قلبی به صورت آزمایشی چند روز روزه داری را امتحان کنند. در صورت تشدید علائم بیماری، حتما از ادامه روزه داری اجتناب کنند.
بیماران مبتلا به فشار خون بالا می توانند با مشورت پزشک معالج و رعایت دوز داروهای مصرفی روزه بگیرند.
کدام بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن نیستند؟
بیماران قلبی که مستعد تغییرات سریع در حجم خون یا کم آبی یا عدم تعادل آب و الکترولیت هستد. مثل نارسایی شدید قلبی، بیماری قلبی همراه با نارسایی کلیه یا بیماران قلبی تحت درمان با دیورتیک (مدر) باید از روزه داری اجتناب کنند.بیمارانی که میزان داروهای مصرفی آن ها بیش از چند بار در طول شبانه روز است یا اینکه داروهای متعدد قلبی مصرف می کنند؛ نباید روزه بگیرند.
افراد مبتلا به مسائل قلب باید هنگام روزه داری در طول ماه رمضان اقدامات احتیاطی بیشتری داشته باشند. بیماران قلبی به منظور جلوگیری از عوارض، مخصوصا در تعیین دوز داروها و زمان مناسب برای مصرف آن ها به پزشک معالج مراجعه کنند.
بیماران باید با متخصصان قلب و عروق خود در مورد نحوه مصرف دارو در ماه رمضان مشورت کنند. بیماران ممکن است مجاز به جایگزینی داروهای معمول با داروهای طولانی مدت باشند تا بتوانند روزانه چندین ساعت روزه داری را جبران کنند.
روزه گرفتن در کدام بیمارهای قلبی ممنوع است؟
روزه داری در بیماری های تنگی شریان های کرونر قلب:
اگر تنگی شریان قلب به تازگی بروز نموده مثل سکته قلبی حاد، حداقل تا 6 هفته روزه داری مجاز نمی باشد و بعد آن منوط به شرایط بیمار و بیماری است. یا اگر شما به تازگی دچار درد قفسه سینه ویا تنگی نفس فعالیتی بوده و با روش های تشخیصی مثل تست ورزش یا آنژیوگرافی متوجه شده اند که دچار بیماری های تنگی شریان قلب (ایسکمی قلب) هستید، تا زمان تثبیت شرایط حاد بیماری ، بهتر است روزه نگیرید.
در انسداد های مزمن ، بسته به شدت انسداد و سن بیمار و احتیاج به دارو ، موضوع متفاوت بوده و ضروری است نظر پزشک معالج پرسیده گردد. اگر برای کنترل بیماری پزشک توصیه به استفاده منظم دارو در فواصل کوتاه مثلا هر 6 ساعت می نماید، روزه داری مجاز نمی باشد. ولی بیماران با انسداد های کم شریان کرونری قلب که تحت درمان با روزانه چند قرص طولانی اثر هستند و استطاعت بدنی نیز دارند می توانند با کسب اجازه از پزشک خود ، روزه داری داشته باشند. به هر حال در بیماران کرنری توصیه می گردد از خوردن غذاهای پرحجم در یک وعده بویژه افطار بپرهیزند زیرا بار اضافی به قلب احتمال تکرار علائم یا بروز حمله قلبی را در این گونه بیماران افزایش می دهد. در این بیماران بهتر است بعد افطار مختصر و با کمی فاصله زمانی سپس شام میل گردد.
بیماران قلبی که در سالهای گذشته به علت تنگی رگ های قلبی تحت عمل آنژیوپلاستی و تعبیه استنت Stent قرار گرفتند و یا عمل جراحی باز قلبی (بای پس قلب) پیروز داشته ودر حال حاضر هیچ گونه عارضه قلبی از جمله تکرار درد یا علائم نارسایی قلب در آنها مشاهده نمی گردد و تحت کنترل هستند نیز در صورت داشتن استطاعت بدنی ، با کسب اجازه از پزشک خود می توانند روزه بگیرند ولی توصیه های مصرف دارو یا رژیم خاص خود را در طول ماه مبارک رمضان جدی پیگیری کنند. اما بیماران مبتلا به علائم نارسایی قلب یا تداوم درد سینه فعالیتی وابسته به دارو یا حتی بیماران بدون استطاعت بدنی که با روزه داری دچار علائم می شوند، منع روزه گرفتن دارند.
روزه داری در نارسایی قلبی :
توجه داشته باشید مصرف متعادل آب و داشتن رژیم غذایی مناسب در طول روز و استفاده منظم و به موقع از داروهای تجویز شده برای یاری به عملکرد بهتر قلبی در این بیماران الزامی است و معمولا برای مبتلایان به نارسایی قلب علامتدار که تحت درمان دارویی می باشند، روزه داری ممنوع است.
روزه داری در فشارخون بالا:
د رموارد پیش پرفشاری خون که بیماران تحت درمان با عوامل غیرداروئی ازجمله کنترل وزن ، ورزش ، عدم استفاده از الکل و سیگار، کاهش مصرف نمک ، گوشت و محصولات حیوانی در رژیم غذائی و کاهش استرس های زندگی هستند ، کاملا تعیین است که روزه ماه رمضان اثر مثبت بر روی تمام عوامل فوق دارد . چون در بیشتر ساعات افراد روزه هستند در نتیجه در ماه رمضان وزن کاهش می یابد . مصرف الکل برای مسلمانان ممنوع است و ماه رمضان مجدداً این نکته را ثابت می نماید که پرهیز از این مورد کیفیت زندگی را بهتر می نماید . بعلاوه کاهش آشکار در مصرف سیگار و مصرف غذا وجود دارد . بعلاوه مومنین در ماه رمضان شادتر بوده کمتر عصبانی شده و استرس کمتری دارند .پس روزه ماه رمضان برای کنترل فشارخون خفیف که معمولاً از داروها برای کنترل آن استفاده نمی گردد مفید است .
بعلاوه در موارد خفیف بیماری فشار خون بالا مثل مواردی که تحت درمان با یک دارو هستند و فشار خون در سطح مناسبی تحت کنترل است (در صورت لزوم با اجازه پزشک معالج) روزه داری بلا مانع است.پس در فشار خون های خفیف و تحت درمان با داروهای طولانی اثر، روزه داری منعی ندارد .
اما گروهی از بیماران که فشارخون های کنترل نشده دارند نیز نباید روزه بگیرند. هرگونه تغییری در حجم خون و شرایط فیزیکی بدن موجب عدم تعادل آب و الکترولیت ها در خون و برهم خوردن فشارخون می گردد و این بیماران منع روزه داری دارند. پس در موارد شدید فشار خون که با چند دارو کنترل می شوند و فواصل دارو ها مکرر بوده و استرس های جسمی مانند گرسنگی و تشنگی طولانی مدت موجب تغییر و افزایش فشار خون می گردد با نظر پزشک معالج روزه داری مناسب نخواهد بود
روزه داری در بیماران آرتیمی (نامنظمی) قلب :
بسیاری از آریتمی ها و تپش قلب ها (مثل PVC, PAC, PSVTو موارد مشابه…) مورد مهمی نبوده و می توانند روزه داری داشته باشند ولی بعضی آریتمی ها بویژه در زمینه بیماری قلبی مهم مثل بیماران مبتلا به AF(نامنظم شدن شدید ضربان قلب) به علت تنگی در دیچه میترال، در معرض احتمال لخته شدن خون و در نتیجه سکته مغزی، یا آمبولی سایر منطقه ها بدن بوده و این بیماران حتماً باید تحت درمان دارویی منظم و رژیم غذایی کنترل شده زیر نظر پزشک بوده و داروهای خود (از جمه وارفارین و کنترل کننده های ضربان قلب) را به طور مرتب مصرف نموده ، کارهای سنگین انجام ندهند و روزه نگیرند .
روزه داری در بیماران دریچه ای:
کسانی که بیماری قلبی آنها پرولاپس میترال قلب بدون نارسایی تشخیص داده شده ، می توانند روزه بگیرند و حتی در صورت وجود علائم مثل طپش قلب و یا درد سینه ، روزه داری مسئله ای بوجود نمی آورد.
ولی بیماران با نارسایی یا تنگی دریچه ای مهم باید با پزشک خود در مورد روزه داری مشورت کنند . در صورت وجود علائم نارسایی قلب بعلت تنگی یا نارسایی دریچه قلب، روزه داری مجاز نمی باشد.
روزه داری در بیماران قلبی مادرزادی:
بیماران قلبی مادرزادی که به نحوی دچار عارضهمهم و شدید در دریچه های قلبی یا افزایش فشار پولمونرهستند نیز نمی توانند روزه بگیرند از جمله بیمارانی که به علت وجود سوراخ در بین دو بطن (VSD ) و یا دهلیز قلب (ASD ) دچار علائم نارسایی قلب یا افزایش فشار شریان ریوی هستند یا بیماران با تنگی و یا نارسایی علامتدار دریچه های قلب مخصوصا سمت چپ (دریچه آئورت و میترال) نمی توتنند روزه داری داشته باشند.
روزه به کدام بیماران قلبی آسیب می زند؟
بیماران مبتلا به نارسایی قلبی که خستگی یا کمبود انرژی و تنگی نفس را تجربه می کنند، به علت احتیاج به مصرف دوزهای مکرر داروهای دیورتیک نمی توانند روزه بگیرند. بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلبی، کسانی که عملکرد ضعیف قلب دارند؛ به ویژه افرادی که دچار تنش در اعمال فشار هستند، باید از روزه داری بر اساس شرایط پزشکی اجتناب کنند.بیماران مبتلا به حمله قلبی نباید طی شش هفته پس از حمله قلبی روزه بگیرند.
بیمارانی که جراحی قلب باز داشته اند در عرض شش هفته پس از جراحی نباید روزه بگیرند.
بیمارانی که در آن ها دریچه آئورت قلب تنگ شده (تنگی) یا ملتهب است
بیماران قلبی که مسائل انعقاد خون دارند.
توصیه های لازم برای بیماران قلبی در هنگام روزه داری
* بیماران قلبی در ماه مبارک رمضان حتما به رژیم غدایی خود توجه ویژه داشته باشند؛* از غذاهای چرب و شور و پرخوری اجتناب کنند؛
* از میزان زیاد نوشیدنی (که می تواند منجر به تنگی نفس) گردد، دوری کنند.
* حفظ تمرینات ورزشی، حتی با یک پیاده روی کوتاه
* بعلاوه توصیه می گردد که مردم به جای دو وعده غذایی بزرگ در ماه رمضان؛ چهار وعده غذایی کوچک را مصرف کنند.
سخن آخر
با توجه به مطالب گفته شده، بیماران قلبی مجاز به روزه گرفتن نیستند مگر کسانی که با متخصص قلب خود مشورت نموده اند و روزه گرفتن آن ها مورد تایید پزشک قرار گرفته و دوز داروها تنظیم شده است.بیماران مبتلا به پرفشاری خون که اغلب داروهای متعدد مصرف می کنند قبل از آغاز ماه مقدس اطمینان حاصل کنند که فشار خونشان به میزان کافی کنترل شده است. بیماران مبتلا به فشار خون بالای کنترل نشده، نباید روزه بگیرند.
روزه گرفتن و رعایت یک برنامه غذایی صحیح با کم کردن عوامل خطر مانند کاهش وزن، کاهش سطح چربی های خون و نکشیدن سیگار موجب پیشگیری از بیماری های قلبی در افراد سالم می گردد.
اثرات مثبت روزه ماه رمضان بر روی سیستم قلبی عروقی افراد سالم به طور مستقیم و نیز با تاثیر بر سایر عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی، نشان داده شده است. در حقیقت روزه برای قلب مفید است. روزه گرفتن اثرات کاهنده روی چند عامل خطر مهم بیماری عروق کرونر قلب دارد.
دکتر تابان با بیان اینکه به بیماران کرنری توصیه می گردد از خوردن غذاهای پرحجم در یک وعده بویژه افطار بپرهیزند، ادامه داد: بار اضافی به قلب احتمال تکرار علائم یا بروز حمله قلبی را در این گونه بیماران افزایش می دهد و بهتر است بعد از افطار مختصر با فاصله زمانی شام بخورند.
وی اضافه نمود: بیماران قلبی که در سال های گذشته به علت تنگی رگ های قلبی تحت عمل آنژیوپلاستی و تعبیه استنت (Stent) قرار گرفتند و یا عمل جراحی باز قلبی (بای پس قلب) پیروز داشته و در حال حاضر هیچ گونه عارضه قلبی از جمله تکرار درد یا علائم نارسایی قلب در آنها مشاهده نشده و تحت کنترل هستند نیز در صورت داشتن استطاعت بدنی با تایید پزشک خود می توانند روزه بگیرند.
وی تاکید نمود: این بیماران بایستی توصیه های مصرف دارو یا رژیم خاص خود را در طول ماه مبارک رمضان جدی بگیرند.
این فوق تخصص قلب و عروق گفت: بیمارانی که نارسایی قلبی دارند باید در طول روز مصرف متعادل آب و رژیم غذایی مناسب داشته باشند و استفاده منظم و به موقع از داروهای تجویز شده برای یاری به عملکرد بهتر قلبی در این بیماران الزامی است و معمولا برای مبتلایان به نارسایی قلب علامت دار که تحت درمان دارویی می باشند، روزه داری ممنوع است.
وی در مورد بیماران مبتلا به فشارخون بالا اظهار کرد: برای بیمارانی که تحت درمان با عوامل غیرداروئی ازجمله کنترل وزن، ورزش، عدم استفاده از الکل و سیگار، کاهش مصرف نمک، گوشت و محصولات حیوانی در رژیم غذائی و کاهش استرس های زندگی هستند، روزه داری اثر مثبت بر روی تمام عوامل فوق دارد.
وی ادامه داد: در موارد خفیف بیماری فشار خون بالا که تحت درمان با یک دارو هستند و فشار خون در سطح مناسبی تحت کنترل است با تایید و مشورت پزشک معالج روزه داری بلامانع است.
دکتر تابان با تاکید بر اینکه بیمارانی که فشارخون های کنترل نشده دارند نباید روزه بگیرند، اضافه نمود: در موارد شدید فشار خون که با چند دارو کنترل می شوند و فواصل دارو ها مکرر بوده و استرس های جسمی مانند گرسنگی و تشنگی طولانی مدت موجب تغییر و افزایش فشار خون می گردد با نظر پزشک معالج روزه داری مناسب نخواهد بود.
منبع: سایت دکتردکتر
سایت علوم پزشکی کاشان
سایت خبر گزاری صداوسیما
منبع: راسخون